Het Belgisch Instituut voor Lastechniek (BIL) besteedt meer en meer aandacht aan innovatieve technologieën, zoals het gerobotiseerd lassen en het magnetisch pulslassen. Het BIL profileert zich als kenniscentrum voor deze innovatieve marktsegmenten. We gaan nader in op deze twee technieken.
Eind 2006 ging project CASSTIR van start, met als volledige titel "Innovatief verbinden van kritische aluminiumstructuren met de friction stir welding techniek". Dit onderzoek, dat een samenwerking betreft tussen het BIL, CEWAC en de universiteiten van Louvain-La-Neuve (UCL) en Gent, wordt uitgevoerd voor rekening van het Federaal Wetenschapsbeleid, ter uitvoering van het "Programma ter bevordering van de kennisoverdracht op strategisch belangrijke gebieden". Hier wordt, naast een beschrijving van de friction stir welding techniek zelf en de projectdoelstellingen, een overzicht gegeven van de belangrijkste realisaties binnen dit project gedurende het eerste projectjaar.
Deze infofiche vat enkele belangrijke aspecten samen waar rekening mee moet gehouden worden bij de meeste lasprocessen toegepast op rvs: typische kenmerken, lasnaadvoorbereiding, toepassingsdomein van de lasprocessen en zeer belangrijk: veiligheid. Aldus vormt deze fiche een basis voor de volgende infofiches over de specifieke procédés en gebruikte toevoegmaterialen.
Dit overzichtsartikel behandelt enkele veelbelovende technieken om aluminium aan staal te verbinden. Het blijkt immers dat meer en meer evoluties in het brede spectrum van het lasgebeuren toelaten om deze materiaalcombinatie te realiseren. Louter mechanische of adhesieve verbindingsmethoden worden in deze bespreking buiten beschouwing gelaten.
In deel 3-3 van onze reeks infofiches RVS bespreken we de niet aan corrosie gerelateerde problemen die kunnen gepaard gaan met het lassen van roestvast staal met inbegrip van mogelijke te nemen maatregelen.
Afgelopen jaar werd de eerder ontwikkelde lasmethode voor het automatisch lassen van pijpleidingen (FRIEX) verder onderzocht. Dit onderzoek werd uitgevoerd door de firma Denys en verloopt in samenwerking met het Belgisch Instituut voor Lastechniek, het Labo Soete van de Universiteit Gent, Cenaero en met steun van het Vlaamse gewest (IWT). Het project heeft tot doel een nieuwe variant van het wrijvingslasproces te ontwikkelen voor het volledig automatisch lassen van pijpleidingen.
Bij het lassen van roestvast staal kunnen nogal wat problemen optreden tijdens of na het lassen. De verschillende onderwerpen die hierna zullen besproken worden, toegepast op roestvaste stalen, zijn de diverse vormen van plaatselijk versnelde corrosie als gevolg van het lassen, en de scheurvorming en verbrossing die veroorzaakt kunnen worden door het lassen.
Op 30 april 2005 is er een nieuwe Europese richtlijn (EMFrichtlijn 2004/40/EC) verschenen. Deze richtlijn handelt over de minimaal te nemen veiligheids- en gezondheidsvoorschriften met betrekking tot de blootstelling van werknemers aan risico’s te wijten aan elektromagnetische velden. De eventuele schadelijkheid van deze magnetische velden wordt al jaren wetenschappelijk onderzocht. Zoals bij elke sociale richtlijn gaat het om minimumvoorschriften en hebben de Europese lidstaten de vrijheid om strengere normen op te leggen. Dit biënnaal (2006-2007) onderzoeksproject is een prenormatief project gesubsidieerd door F.O.D. Economie, kmo, Middenstand en Energie. We bespreken de nieuwe richtlijnen en geven een overzicht van de eerste projectresultaten.
Onder corrosie verstaan we het ongewenst verdwijnen van materiaal onder invloed van chemische of elektrochemische processen. Rvs is onder bepaalde omstandigheden gevoelig voor corrosie, vandaar dat de –tot op heden nog vaak gebruikte– benaming 'roestvrij' staal misleidend is. Toch is de corrosieweerstand van rvs, in soms bijzonder agressieve, oxiderende milieus, zeer groot. Zonder het bestaan van rvs zou er, wegens de hoge kost van evenwaardige alternatieven, praktisch geen chemische industrie zijn! De grote verscheidenheid aan types wijst er echter al op dat de corrosievastheid geen algemene, maar een specifieke eigenschap is. Dat wil zeggen dat de corrosievastheid voor een bepaald type slechts onder bepaalde omstandigheden geldt. Corrosie is overigens een verzamelnaam voor een aantal verschijnselen, die hierna afzonderlijk behandeld worden.
Begin 2006 werd het project HYLAS opgestart. Dit tweejarig collectief onderzoeksproject wordt gesubsidieerd door IWT-Vlaanderen (IWT 50739), en heeft het hybride laserlassen van diverse staalsoorten als onderwerp. De hoge productiviteit van het proces in combinatie met goede laskwaliteit en verhoogde flexibiliteit zijn de voornaamste redenen voor de interesse van Vlaamse bedrijven. Hieronder worden, uit de zeer uitgebreide hoeveelheid genereerde resultaten, een aantal interessante bevindingen meegegeven. Verder wordt de aandacht getrokken op het feit dat het BIL in samenwerking met VITO, CLUSTA en OCAS een voorstel tot vervolgproject op HYLAS (aangeduid als HYLAS II) heeft ingediend bij IWT-Vlaanderen.