Het BIL (Belgisch Instituut voor Lastechniek) heeft in samenwerking met OCAS (onderzoekscentrum van Arcelor Mittal) een collectief onderzoek uitgevoerd naar het verbeteren van de vermoeiingsweerstand van lasverbindingen in hogesterktestalen via drie nabehandelingstechnieken. Het gaat om twee hersmelttechnieken (TIG- en plasma-dressing) en een HFMI-behandeling (High Frequency Mechanical Impact). Het project DURIMPROVE werd uitgevoerd met de steun van het IWT (agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie) en de inbreng van een twintigtal bedrijven.
In de loop van de voorbije twee jaar werd bij het B.I.L., met Laborelec als partner, een prenormatief onderzoeksproject uitgevoerd rond DMV 304HCu. Het is de bedoeling om dit materiaal op te nemen in de Europese, geharmoniseerde materiaalnorm EN 10216-5, onder de benaming X10CrNiCuNb18-9-3. DMV 304HCu wordt geproduceerd door Salzgitter Mannesmann Stainless Tubes en is de Europese versie van Super 304H, ontwikkeld door Sumitomo, voor toepassing als (her-)oververhitterbuisjes in (ultra-)superkritische steenkoolcentrales. De introductie van austenitische stalen in de ketel impliceert dat er in de stoomketel lasverbindingen tussen DMV 304HCu en 9% Cr-stalen gerealiseerd zullen worden die een warmtebehandeling na het lassen vereisen. In dit artikel wordt de invloed van deze warmtebehandeling nagegaan op DMV 304HCu.
DMV 304HCu/LASBAARHEID EN HOOGTEMPERATUUREIGENSCHAPPEN
PRENORMATIEF PROJECT FOD ECONOMIE
Momenteel loopt bij het BIL, met Laborelec als partner, een prenormatief onderzoeksproject rond DMV 304HCu. Bedoeling is om dit materiaal op te nemen in de Europese, geharmoniseerde materiaalnorm EN 10216-5, onder de benaming X10CrNiCuNb18-9-3. DMV 304HCu wordt geproduceerd door Salzgitter Mannesmann Stainless Tubes en is de Europese versie van Super 304H, ontwikkeld door Sumitomo, voor toepassing als (her)oververhitterbuisjes in (ultra)superkritische steenkoolcentrales.
CTOD-BEPROEVING We beschrijven in dit artikel een proef waarmee de breuktaaiheid nauwkeurig op een kwantitatieve manier kan worden gemeten: de CTOD-beproeving (Crack Tip Opening Displacement).
De buigproef is een simpele en goedkope, kwalitatieve test die kan worden gebruikt om zowel de buigbaarheid als de vastheid van een materiaal te bepalen. Het wordt vaak gebruikt als een kwaliteitscontroletest voor stompe lasverbindingen. Voordeel van de buigproef is dat zowel de buigstaaf als de benodigde apparatuur eenvoudig kunnen zijn. De uitkomst kan als een kwalitatieve controle nuttig zijn om de samenhang in de productie te verzekeren.
Vandaag worden martensitische 9% Cr-stalen gebruikt in thermische centrales met geavanceerde stoomparameters. Het Europees onderzoeksprogramma COST 522 had tot doel nieuwe materialen te ontwikkelen die een hogere stoomtemperatuur (tot 650 °C) toelieten, wat de efficiëntie van de centrale verhoogt en bijgevolg bevorderlijk is voor het milieu. Om aan deze vraag te voldoen heeft Vallourec-Mannesmann een nieuw martensitisch 12% Cr-staal ontwikkeld, genaamd VM12, geproduceerd in tube en pipe, met een beoogde kruipsterkte vergelijkbaar met E911, T/P92 en een betere oxidatieweerstand dan X20CrMoV12-1.
In deze bijdrage bespreken we de rol van metallurgie, en dit toegepast op het lassen. Daarnaast halen we de algemene basisprincipes van de metallurgie aan. Deze laten toe het metallurgisch gedrag van een basismateriaal te begrijpen (het metaal dat gelast zal worden). Om te besluiten wordt een samenvatting gegeven van een reeks aangehaalde metallurgische begrippen.
De verbetering van bestaande materialen en de ontwikkeling van nieuwe wordt algemeen erkend als één van de sleuteldomeinen voor de industriële vooruitgang. Oppervlaktetechnieken laten toe, door het gepast combineren van volume- en oppervlakte-eigenschappen, materiaal- en energiebesparingen te realiseren. Ook nieuwe materialen kunnen gegenereerd worden. In het eerste deel van deze voorlichtingsfiche rond aluminium geven we een overzicht van de deklagen en toepassingen.
Schade-analyse omvat een brede waaier van onderzoek, waarbij een positieve interactie tussen de klant en de onderzoeksingenieurs noodzakelijk is. Veelal weet de klant niet wat er bij schade kan onderzocht worden, en hoe men komt tot een getrouw beeld van de schade. We geven een overzicht van de door het BIL meest gebruikte onderzoeksmethoden op het vlak van schadeonderzoek door middel van metallografie en fractografie.
Doel van het normproject is data genereren voor de nieuwe Europese normen voor hoogtemperatuurmaterialen en -toepassingen. Meer specifiek wordt onderzocht of bij het lassen van de nieuwe generatie 2 1/4Cr stalen voorverwarmen en/of een warmtebehandeling na het lassen (PWHT) noodzakelijk is. Ook worden alle materialen onderzocht op reheat cracking gevoeligheid en het kruipgedrag van de gelaste pijpen. Op basis van de resultaten worden praktijkgerichte aanbevelingen opgesteld.